در جریان اولین موج کرونا، محققین دانشگاه آکسفورد یک مدل کامپیوتری توسعه دادند که نشان می‌داد اگر ۵۶ درصد از بریتانیایی‌ها اپلیکیشن مربوط به ردیابی بیماران مبتلا به . را دانلود کنند، این کار در کنار دیگر اقدامات احتیاطی می‌تواند منجر به پایان این اپیدمی در بریتانیا شود.
با توجه به اینکه این اپلیکیشن از ماه سپتامبر ارائه شده، هنوز داده‌های کافی برای بررسی کارکرد آن وجود ندارد. اما حتی در کشورهایی که اپلیکیشن‌های ردیابی و کنترل شیوع کرونا از ماه‌ها قبل در دسترس کاربران قرار گرفته‌اند، هنوز با قاطعیت نمی‌توان در مؤثر بودن یا نبودن آن‌ها اظهارنظر کرد. این نوع اپلیکیشن‌ها به طور خلاصه به کاربران درباره‌ی اشخاصی که به‌تازگی با آن‌ها در تماس و آلوده به ویروس بوده‌اند، هشدار می‌دهند.
اگرچه این نگرانی‌ها به این معنا نیست که باید به طور کلی اپلیکیشن‌های ردیابی تماس را کنار بگذاریم، ولی با توجه به بودجه و زمان اختصاص داده شده به منظور توسعه‌ی آن‌ها، نبودن شواهد کافی برای تأثیرگذاری این اپلیکیشن‌ها نگران‌کننده است. این نوع «راهکارهای مبتنی بر فناوری» می‌تواند منجر به کاهش توجه افراد به روش‌های معمولی و سنتی مربوط به جلوگیری از شیوع کرونا شود.
در واقع شورای اروپا این سؤال را مطرح کرده که آیا با توجه به فقدان شواهد، وعده‌های داده شده در مورد این اپلیکیشن‌های ردیابی کرونا ارزش خطرات اجتماعی و قانونی قابل پیش‌بینی را دارد؟
با وجود پیش‌بینی‌ها مبنی بر اینکه بین ۶۷٫۵ تا ۸۵٫۵ درصد از کاربران بالقوه اپلیکیشن‌ها این نوع اپ‌های ردیابی تماس را دانلود می‌کنند، اما میزان دانلود جهانی آن‌ها پایین بوده و تقریبا به ۲۰ درصد می‌رسد. در آلمان این رقم حدود ۲۱ درصد، در ایتالیا ۱۴ درصد و در فرانسه فقط ۳ درصد بوده است. ایسلند و سنگاپور که از اولین کشورهایی بودند که چنین اپلیکیشنی ارائه دادند، با داشتن آمار نصب ۴۰ درصدی در این زمینه در بالای جدول قرار دارند.
آمار نصب اپلیکیشن‌های ردیابی کرونا اهمیت زیادی دارد زیرا تأثیرگذاری آن‌ها تا حد زیادی به همین موضوع بستگی دارد. به طور کلی، اگر فقط ۲۰ درصد جمعیت را به‌عنوان کاربران چنین اپلیکیشنی در نظر بگیریم، پس تنها ۴ درصد احتمال برخورد با یک کاربر دیگر وجود دارد. اما در صورت افزایش آمار نصب به ۴۰ درصد، این احتمال برخورد به ۱۶ درصد افزایش پیدا می‌کند.
وزیر بهداشت سنگاپور گفته که بدون استفاده از این نوع اپلیکیشن‌ها، تیم‌های مربوطه حدود ۴ روز باید وقت صرف کنند تا افراد در تماس با بیمار مبتلا به کرونا را شناسایی کنند اما با بهره‌گیری از این اپلیکیشن‌ها می‌توانند این کار را در عرض ۲ روز انجام دهند. در این میان، باید بگوییم که حتی اگر اپلیکیشن به کاربران هشدار بدهد که در تماس با یک فرد آلوده بوده‌اند، تنها بخش کوچکی از آن‌ها با قرنطینه کردن خود موافقت می‌کنند و اکثریت توجهی به این موضوع نشان نمی‌دهند.
فقدان اعتماد
روی هم رفته چرا اپلیکیشن‌های ردیابی بیماران مبتلا به کرونا موفقیت قابل توجهی نداشته‌اند؟ اول از همه به نظر می‌رسد نبود اعتماد عمومی به تکنولوژی و استفاده از داده‌های شخصی در این زمینه نقش مهمی را ایفا می‌کند.
ماه‌ها قبل بحث‌های زیادی درباره‌ی انتقال داده‌های کاربران این اپلیکیشن‌ها به سرور مرکزی یا ذخیره کردن آن‌ها در گوشی کاربران شکل گرفت. بیشتر کشورها راهکار دوم را انتخاب کردند اما فرانسه از رویکرد نخست استفاده کرد و البته می‌دانیم که فقط تعداد محدودی از فرانسوی‌ها از این سیستم استقبال کرده‌اند.
انگلستان هم در ابتدا یک مدل متمرکز را تجربه کرد اما پس از انتقادهای زیاد و مشکلات گزارش شده به حالت غیر متمرکز روی آورد. با این حال، سروصداهای ایجاد شده درباره‌ی نگرانی‌های نقض حریم خصوصی اپلیکیشن‌های دولتی باعث شده که کاربران نگرانی زیادی بابت این موضوع داشته باشند.
علاوه بر نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی، باید بگوییم که دلایل منطقی برای شک و تردید مربوط به اثربخشی این اپلیکیشن‌ها وجود دارد. بیشتر کشورها (به استثنای ایسلند) تصمیم گرفته‌اند برای این اپلیکیشن‌ها به جای GPS به منظور حفاظت از حریم خصوصی کاربران از بلوتوث استفاده کنند. اما بلوتوث ضعف‌های زیادی دارد که می‌تواند تماس‌هایی را ثبت کند که هرگز اتفاق نیفتاده‌اند و برخی از تماس‌های انجام شده را از دست می‌دهد.
پژوهشگران برای بررسی اپلیکیشن ردیابی کرونا ارائه شده از طرف دولت‌های ایتالیا، سوئیس و آلمان یک پژوهش انجام داده‌اند. طی این تحقیق که در یک تراموا صورت گرفته، آن‌ها متوجه شده‌اند که عملکرد هر سه اپلیکیشن اصلا دقیق نیست. در نتیجه هشدارهای غلطی که برای کاربران ارسال می‌شود، سردرگمی افراد را بیشتر می‌کند و به نبود اعتماد به چنین اپلیکیشن‌هایی دامن می‌زند.
مشکلات تکنولوژی
یکی دیگر از مشکلات این رویکرد این است که تنها کاربران گوشی‌های هوشمند می‌توانند از این اپلیکیشن‌های ردیابی کرونا استفاده کنند. به‌عنوان مثال در انگلستان، ۶۱ درصد از افراد بالای ۶۵ سال به گوشی دارای اینترنت دسترسی ندارند و این یعنی بزرگترین گروه در معرض خطر ابتلا به کرونا نمی‌توانند از این اپلیکیشن‌ها بهره ببرند.
یک راهکار برای این مشکل می‌تواند استفاده از فناوری‌های جایگزین برای ثبت برخوردهای افراد باشد. سنگاپور یک توکن معرفی کرده که می‌تواند درون جیب یا کیف قرار بگیرد و اساسا همان کارکرد اپلیکیشن ردیابی تماس را انجام می‌دهد. نیوزیلند هم قصد داشت چنین کاری را انجام دهد.
در نهایت، تنها مدرکی که درباره‌ی مؤثر بودن چنین سیستمی وجود دارد، مربوط به سیستم‌های ردیابی تماس دستی است که کشورهای اندکی موفق به عملی کردن آن شده‌اند. به نظر می‌رسد راهکار مبتنی بر تکنولوژی همیشه پاسخگوی مشکلات نیست.
.
منبع: .
